Die wêreld se veiligheid moet nie aan “‘n paar groot moondhede” oorgelaat word nie, het Suid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa volgehou. In sy eerste groot toespraak sedert hy die VN se Algemene Vergadering bygewoon het, het hy gevra vir hervormings by die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad (VNSC) en die Internasionale Monetêre Fonds (IMF).
Ramaphosa het die opmerkings gemaak tydens ‘n toespraak Maandag aan Suid-Afrikaners oor die “Pact for the Future”, wat deur die VN aanvaar is, waarin hy beklemtoon het dat volhoubare ontwikkeling slegs bereik kan word deur inklusiewe en responsiewe multilaterale instellings.
“Die huidige benadering tot wêreldvrede is onregverdig, en onvolhoubaar. Die VN-Veiligheidsraad moet dus meer verteenwoordigend wees van die huidige lidmaatskap van die Verenigde Nasies,” het die Suid-Afrikaanse leier verklaar.
Oor IMF-hervormings het Ramaphosa die Covid-19-pandemie-reaksie as ‘n voorbeeld genoem en beweer dat dit ernstige gebreke in die internasionale finansiële argitektuur blootgelê het.
“Beswarende leningsvereistes en te burokratiese stelsels het beteken dat baie armer lande nie hulp kon kry wanneer hulle dit die nodigste gehad het nie,” het hy gesê, en bygevoeg dat die koste van skulddiens broodnodige fondse vir ontwikkeling in baie Afrika- en Globale Suid-lande herlei het.
Suid-Afrika is een van verskeie lande, insluitend Brasilië, Indië, Duitsland en Japan, wat meeding om ‘n permanente setel in die UNSC. Die Veiligheidsraad bestaan tans uit 15 lidlande, insluitend vyf permanente lede met vetoreg en tien nie-permanente lede wat vir twee jaar termyne verkies word. Die Afrika-unie (AU) met 55 lande wag ook lank vir permanente lidmaatskap van die VN-VNVS.
VN se sekretaris-generaal Antonio Guterres, ‘n jarelange voorstander van Afrika se behoorlike verteenwoordiging in die raad, het gesê al vyf permanente lede van die UNSC – Rusland, die VSA, die VK, China en Frankryk – ondersteun die vasteland se eis. Russiese president Vladimir Poetin het ook herhaaldelik verklaar dat ‘n AU-setel by die VN-liggaam en die G20 die begeerte van Afrika-lande sal weerspieël om hul stemme sterk te laat hoor. Die AU is verlede jaar formeel tot die G20-groep van toonaangewende ekonomieë toegelaat tydens die blokberaad in Nieu-Delhi, Indië.
Verlede week het die ministers van buitelandse sake van Brasilië, Indië en Suid-Afrika “frustrasie met die verlamming” met betrekking tot UNSC-hervormingsonderhandelinge uitgespreek toe hulle by die 79ste sitting van die VN se Algemene Vergadering in New York vergader het. Die diplomate het beweer dat die herstruktureringspogings “versuim” het om die meerderheidsteun onder VN-lidlande vir die uitbreiding van die Veiligheidsraad-lidmaatskap te weerspieël.
Ramaphosa het Maandag belowe dat sy regering die “behoeftes en aspirasies” van Afrika en die Global South sal prioritiseer wanneer Pretoria die G20-presidentskap in 2025 oorneem.
“As ‘n ondertekenaar van die Pact for the Future, wil ons hê dat mensegedrewe, volhoubare ontwikkeling ‘n werklikheid moet word,” het die Suid-Afrikaanse leier gesê.
Volgens hom bied die verdrag ‘n geleentheid om nie net die ontwikkelingsgaping te oorbrug nie, maar ook om “die multilaterale stelsel te laat herleef” en vorentoe te beweeg met die “lank agterstallige hervorming van globale bestuursargitektuur, insluitend die VN-Veiligheidsraad.”
