Ridder Donki-got, die man van Calitzdorp – Deur Koos Roets
‘n Verhaal geïnspireer deur een van die grootste helde in wêreldliteratuur.
Buite, voor Kai se hut, staan ‘n groepie jongmense gesellig om die vuurtjie en gesels; ander dans op die maat van ’n ‘beatbox’. ‘n Opgeskote seun staan eenkant en hou die dansers belangstellend dop.
”Pssssssttt.”
Die jongetjie draai om, kyk ‘n oomblik na Jesus, maar ignoreer hom dan. Jesus haal sy polshorlosie uit en hou dit na die seun toe uit. “Pssssssssstttt!”
Die keer stel die seun wel belang en stap nader. “Do you know Mister Bhoetie dee Whet?”
Die seun glimlag en knik sy kop, ‘ja’ hy ken vir Boetie.
Jesus beduie geanimeerd. “You take this letter to him, and I will give you the watch when you come back. Is that all right?”
Die seun knik, neem die nota en verdwyn die donker in.
Jesus het skaars weer sy sit in die hut gekry toe Dembi met nog ‘n erdepot vol tuisgemaakte bier die hut binnekom. Sy gooi van die bier in ‘n glas.
“Thank you, ma’am, but I was actually hoping for a glass of water.”
Dembi sit die erdepot langs hom neer en steek haar arms begeerlik na hom uit. Skielik is die aanbod van die bier nie meer vir Jesus so ‘n slegte idee nie. “Maybe just a small one … a nightcap if it were …”
Sy skink gewillig en Jesus neem ‘n klein slukkie. “Mmm homebrew …”
Toe Jesus besef dat die brousel glad nie so sleg smaak nie, neem hy ewe braaf ‘n groter sluk.
‘n Moeë en moedelose Piston en Boetie sit die stukke in huis toe. Boetie se selfoon lui. Dis Marietjie en Boetie antwoord traag; hy weet alte goed watse ellendes Marietjie se oproepe deesdae bring. “Jis Marietjie?”
“Lyk my Jesus is in die moeilikheid.”
Boetie is nou wawyd wakker. “Wat bedoel jy ‘moeilikheid’?”
“Hier het nou net ‘n seun met ‘n briefie by my aangekom. Jesus vra dat jy hom by die plakkerskamp moet gaan haal.”
“’n Briefie?”
“Ja dit lees so: “Do whatever it takes to get me out of here and as soon as you can!”
Boetie glimlag van oor tot oor. “Aha! Dit klink of die stront ‘n bietjie teespoed opgetel het! Wat het gebeur?”
“Hoe moet ek weet? En hou op om jou in ander se ellendes te verlustig!”
Sy druk die oproep dood en smyt die foon neer.
Telkens as dinge met Dembi lyk asof dit gaan handuit ruk, skink Jesus vir hom ‘n glas bier en sluk dit weg. Dit was ‘n goeie veertig minute en ten minste ses glase bier later voor Boetie se bakkie ‘n entjie vanaf Kai se plakkershut stilhou.
Boetie stoot die Land Rover se sitplek terug en leun gemaklik agteroor. “Jy beter loop kyk wat aangaan, ek dink nie daai toordokter ou laaik my nie.”
Piston gee hom ‘n vuil kyk. “Lekker gemaklik, nê?” Piston klim dikbek uit.
Boetie bekyk die dansers. “Lyk my hulle het ‘n lekker piss-up, hê Piston? Moenie jy hulle nou gaan staan en join nie, kry vir Jesus en kom dadelik terug.”
“Loop skyt jy man!”
Die inwoners groet Piston vrolik. ‘n Jongetjie neem hom na ou Kai waar hy besig is om ‘n bok oor die kole te braai; ‘n kalbas bier word dankbaar aanvaar. “Naand meneer Piston! Kom Meneer ‘n bietjie by ons kuier?”
“Sal lekker wees om ‘n paar kappe saam met Dokter te vat, maar ek het net gou vir meneer Jesus kom haal.”
Kai is teleurgesteld. “Waar gaan julle heen? Ons gaan nou-nou die bok eet.”
Piston is maar vrot as dit by die opmaak van stories kom, maar hy druk dapper deur. “Meneer Jesus het dringende besigheid, sien … hy moet …”
Kai val hom in die rede. “Maar hy en Dembi moet ook eers saam met ons eet!”
Piston krap sy kop. “Dit gaan nou ‘n bietjie neuk, Dokter. Sien daar was ‘n baie belangrike telefoonoproep van Engeland af en die mense wag dat hy moet terugbel.”
“Ai dis nou baie jammer, maar as Meneer sê dis belangrik moet hy maar gaan.”
Kai trek sy skouertjies vieserig op en met ‘n krom vinger kommandeer hy sy dogter op. “Rolindela, gaan roep daai man Jesus.”
Kai sny ‘n stuk van die bokvleis af en gee dit vir Piston. “Eet solank hierdie, die bok is lekker vet.”
Piston smul. Die vet loop in straaltjies teen sy ken af en vorm ‘n kol op sy hemp. ‘n Goed ge-oliede Jesus verskyn ‘n oomblik later. Soos belowe, gee hy sy horlosie vir die jongetjie wat naderstaan. Hy kyk dankbaar na Piston wat hom met ‘n skewe glimlag bekyk. “Hell! For a teacher, you are a sight for sore eyes.”
Jesus het teen die tyd oorgenoeg gehad. Hy ruk hom liederlik op en spoeg die woorde uit. “Oh, fuck off man!”
Piston sluk die laaste stukkie bokvleis met die bier af en en vee sy hande aan sy denim af. “Right, dan loop ons maar.”
Hy help die onvas Jesus tot waar ‘n hoogs beneukte Boetie hulle buite die bakkie inwag. “Waar bly jy so lank? Jy stink die ene bier en kyk hoe lyk jy van die vet!’”
Piston kap vinnig terug. “Vir wat gaan jy so tekere, hê? Uit ordentlikheid het ek net ‘n vinnige hap by die dokter gevat!”
“Ordentlikheid se gat!” Boetie wys na sy bakkie. “En nou sit daar ‘n malletjie agter langs Nimrod!”
“Wie?”
“Ek weet nie! Nimrod sê sy sê Jesus is haar man, en sy moet nou gaan net waar hy gaan.”
Dembi, snoesig in ‘n kombers toegedraai, sit langs ‘n slaperige Nimrod agterop die Land Rover.
Boetie kyk na Jesus. ”Jou ketoolse donner!”
By die huis aangekom, skink Marietjie vir ‘n baie skaam en goed ge-oliede Jesus ‘n enorme beker sterk swart koffie. Boetie geniet die situasie. Hy skud sy kop in gemaakte ongeloof en skets breedvoerig vir die arme ge-oliede verwarde Jesus ‘n dramatiese prentjie van wat sy situasie nou eintlik behels.
“One thing is for sure, mister Jesus, if the chief of a village or a witch doctor gives you a wife, that’s it! She’s yours forever! There’s no ways that you can get rid of her without having at least seven years bad luck!”
Jesus raak paniekbevange, gryp sy kop vas en loer asof hy wegkruipplek soek. “Oh, please don’t say that!”
Marietjie vervies haar. “Stop dit Boetie!”
Sy skink ‘n koppie koffie en gee dit vir Dembi wat, volgens tradisie, plat op die vloer met haar bene reguit voor haar uitgestrek sit en vrolik glimlag as enigiemand in haar rigting kyk. Marietjie is bedagsaam. “Wil jy nie liewer op ‘n stoel sit nie? Die vloer is yskoud.” Maar sy verkies dit so, dankie.
Boetie borduur in sy boere-engels voort op sy storie. “Here in Africa, you don’t go against the wishes of the chief, and you don’t ever, ever, turn a woman in need of a man away! Bloody wars were fought over much smaller matters!”
Jesus lyk asof hy enige oomblik in trane gaan uitbars. “What if I just simply make a duck?”
“I won’t chance that. Kai will simply put the seven-year spell on you.”
Marietjie rol haar oë.
Jesus is nou nog meer ontsteld. “A spell?”
Boetie knik. “To start with you’ll have terrible boils and stomach cramps and then …”
Self nie seker wat om van dié ‘spell’ besigheid te maak nie, val Marietjie hom in die rede. “Hou dit in hemelsnaam net beskaafd … en binne perke.”
Jesus is nou aleeds vier stilhouplekke verby Desperaat se Stasie. “What do I do now, mate?”
Boetie dink ‘n rukkie na, dan brand die gloeilampie in sy kop skielik helder.
“There might be a way out of this shit, and I’m prepared to help … but on one condition, we want to re-negotiate the contract!”
Jesus ruk hom liederlik op. “No never, not after the way you treated me as if I’m some sort of a bloody baboon!”
“Boetie haal sy skouers op. “It’s up to you, bro.”
“Am I being blackmailed?”
Boetie wys na die glimlaggende Dembi. “At least you won’t sleep cold in winter!”
In Jesus se verbeelding ontketen dit beelde van ‘n klomp snotneus-kindertjies en ander onnoembare ellendes … beelde waaraan hy vir seker nie veel erg in het nie. Hy dink ‘n oomblik na en sug. “Ok, what do I do?”
“You will re-negotiate?”
Jesus knik soos Napoleon heelwaarskynlik moes knik nadat hy deur Nelson verslaan is. Of was dit nou andersom? Boetie is nou in beheer en hy trek al die stoppe uit om die situasie tot sy voordeel uit te buit. “You are not Jewish, are you?”
“Of course not, my mother is Italian, but I’m adopted. Why?”
“Now listen here, here is the thing. Before a black boy becomes a man, he must be initiated. Just like the Jews he gets circumcised, except this happens when he is about fourteen.”
Jesus glimlag, hy kom stadig agter die kap van die byl. “You mean … I don’t qualify?”
“Yes, except if you had part of your salami chopped off, I think we can get you out of this marriage thing.”
Marietjie is uiters geskok. “Heiland Boetie, jy is die mees onsensitiewe disrespekvolle mens wat ek ken!”
Boetie ignoreer die beledigings. “Now all you have to do is flash Dembi your old pecker and you should walk out of here a free man!”
‘n Ontstelde Marietjie gril vir die banaliteit. “Jy behoort jou te skaam. Daar is sowaar nie ‘n greintjie ordentlikheid of respek in jou oor nie.”
Weereens slaan hy haar woorde in die wind; daar’s nie nou tyd vir die klas van praatjies nie. Die oplossing van sy en Piston se probleme lê net om die draai! “Piston, loop roep gou vir Nimrod.”
Piston drafstap uit.
“Ek skaam my vir jou Boetie! Hoe kan jy so met hierdie arme mens aangaan?”
“Het jy ‘n beter oplossing?”
Sy gluur hom woordeloos aan, welwetende dat sy nie ‘n plan het nie. Piston en Nimrod kom die vertrek binne.
Boetie wys na Dembi. “Nimrod sê vir haar ons het ‘n probleem. Sê vir haar Jesus hou baie van haar, maar daar is ‘n tegniese probleem, hy is nog nie ‘n man nie … hy’s nog ‘n seun.”
Nimrod, self ‘n boorling van Zimbabwe, vertaal. Dembi antwoord terug in haar taal. “How can it be? He has seen the rain and the harvests of many summers!”
Nimrod vertaal.
“Sê vir haar hy’t grootgeword in ‘n land ver oor die groot waters … en daar het hy nie ‘n man geword soos die mense van Zimbabwe nie.”
Nimrod vertaal, maar Dembi koop nie die storie nie. “Aikona! It cannot be true!”
“Sy glo dit nie, Meneer.”
Op sy beurt vertaal Boetie vir Jesus, “She unfortunately doesn’t believe it, mister Jesus.”
Jesus raak weer paniekbevange en gryp sy kop vas. “And now? What do I do now?”
“The only solution to that problem is to whip out the one-eyed snake, and show Dembi that it is unmolested, unmodified and still as good as new.”
Marietjie walg aan Boetie se woorde. “Ek glo nie wat ek hoor nie!”
Maar Boetie het nie brieke nie en speel nou vol selfvertroue met die rooi taal. “Low milage, never raced or rallied and used only by an old lady to go to church on Sundays!”
Jesus kyk desperaat na Marietjie vir hulp. Sy besef daar is nie juis ‘n ander opsie nie. “I’m afraid for once my unsensitive, idiotic, racist husband is right. That seems like the only solution.”
Jesus sug. “Will you all turn your backs please?”
Piston voel jammer vir Dembi. “Nimrod sê asseblief vir haar hy sal haar wys wat die probleem is … Ek dink sy sal dan verstaan.”
“Please tell her I am really sorry… and that I like her a lot … truly.”
Nimrod vertaal en Dembi luister. Dan skud sy hartseer haar kop, Nimrod vertaal. “Sy verstaan, sy sê meneer Jesus hoef nie te wys nie.”
‘n Verslae, hartseer Dembi staan stadig van die vloer af op, neem haar kombers en stap by die deur uit.
Boetie vryf sy hande tevrede. “I think that went really well.”
Marietjie hou haar hand uit. “Gee die sleutel, ek sal haar terugneem.”
“Toemaar, Piston sal haar vat.”
Sy gryp die sleutel uit Boetie se hand en slaan die voordeur so hard agter haar toe dat die ruite ratel. Daar is ‘n skielike onverwagse ommeswaai in Boetie se houding teenoor Jesus. Hy sit sy arm simpatiek om sy skouers. “You better move into the spare room, mister Jesus, I don’t think you’re going to win any popularity contest in the village tonight.”
