Die Motsuenyane-kommissie bevind die African National Congress (ANC) skuldig aan mishandeling in sy kampe
Menseregtevergrype was algemeen in Suid-Afrika gedurende die apartheidsera en die bevrydingstryd was daarop gemik om hierdie vergrype tot ‘n einde te bring. Toe apartheid in die laat 1980’s verbrokkel het, het die taak begin om ‘n samelewing te rekonstrueer waarin menseregte gehandhaaf sal word.
Dit het ondersoeke ingesluit na die aard van die menseregtevergrype en die moontlike toestaan van amnestie aan diegene wat die misbruik gepleeg het.
Alhoewel die fokus van hierdie navrae grootliks was op die rol wat die agente van die apartheidsregering gespeel het, het verslae oor geweldsdade wat in ANC-kampe gepleeg is, ook in 1992 begin opduik.
In reaksie op bewerings dat ANC-lede individue gemartel het wat vermoedelik regeringsagente was in hul Angola-, Zambië- en Tanzanië-kampe is ‘n kommissie van ondersoek saamgestel.
Onder voorsitterskap van advokaat Louis Skweyiya het die kommissie berig dat “verstommende brutaliteit” op aangehoudenes gebruik is. ‘n Aanbeveling dat vergoeding aan slagoffers betaal moet word, is gemaak, maar dit is met ‘n negatiewe reaksie van die publiek ontvang en ‘n tweede kommissie is gestuur, hierdie keer onder S.M. Motsuenyane.
Op 23 Augustus 1993 het die Motsuenyane-kommissie berig dat die ANC skuldig is aan marteling in sy kampe en dat spesifieke individue vir hierdie misbruik verantwoordelik was. Die ANC het die bevindinge erken, maar het dit onvanpas gevoel om teen hierdie lede op te tree wanneer die Nasionale Party nie so ‘n beleid in plek gehad het ten opsigte van misbruik wat deur sy lede gepleeg is nie.
In 1995 is die Waarheids- en Versoeningskommissie gestig, waarin getuienis is gegee oor menseregtevergrype wat deur beide lede van die ANC en agente van die apartheidsregering gepleeg is.
Bron: SAHO
