Die Suid-Afrikaanse regering het eers besluit om weer te probeer om uit die Internasionale Strafhof (ICC) te onttrek, het president Cyril Ramaphosa gister aangekondig, maar dit is laatnag weer verander. Sy verklaring het oorspronklik gekom namate die komende BRICS-beraad, wat in Augustus in Durban aangebied sal word, ‘n logistieke probleem ontwikkel het deur die Haagse organisasie se teiken van Russiese president Vladimir Poetin.
Die oorspronklike besluit is volgens die president deur die African National Congress (ANC)-party ná ’n naweekvergadering geneem voordat dit laatnag omgekeer is.
“Ja, die regerende party het daardie besluit geneem dat dit verstandig is dat Suid-Afrika uit die ICC moet onttrek,” het Ramaphosa aanvanklik gesê ná ‘n gesamentlike perskonferensie met die Finse president Sauli Niinisto, wat op ‘n diplomatieke besoek aan Pretoria is. “Dit is die gevolg van die manier waarop die ICC gesien word om (hierdie) tipe probleme te hanteer.”
Ramaphosa het verwys na wat hy die “onregverdige behandeling” van sekere lande deur die tribunaal genoem het.
Suid-Afrika het die eerste keer in 2016 probeer om aan die ICC te onttrek, maar die stap is teruggetrek ná ’n uitspraak van die hooggeregshof wat bevind het dit is ongrondwetlik.
Dié besluit het gekom nadat bevind is dat die land sy verpligtinge teenoor die ICC oortree het deur nie die voormalige Soedanese president Omar al-Bashir in hegtenis te neem tydens sy besoek aan die land in 2015 vir ‘n Afrika-leiersberaad nie. Die voormalige Soedanese leier staan tereg op aanklagte van volksmoord voor die hof wat verband hou met die langdurige Dafur-konflik.
Die jongste aanvanklike onttrekkingsaankondiging volg op die uitreiking van ‘n arrestasiebevel vir die Russiese president Vladimir Poetin deur die ICC in Maart. Die hof het Poetin beskuldig van die “onwettige deportasie” van kinders uit “besette gebiede van die Oekraïne”.
Die aanklagte hou verband met wat Rusland sê pogings was om burgerlikes te ontruim uit die hoofsaaklik Russiessprekende streek Donbass, wat swaar deur die Oekraïense weermag bestook is.
Suid-Afrika, wat leiers van die wêreld se grootste ontluikende ekonomieë – Brasilië, Rusland, Indië, China en Suid-Afrika – by die BRICS-beraad in Augustus sal huisves, sal verplig word om die ICC se lasbrief vir Poetin se arrestasie af te dwing as ‘n ondertekenaar van die Statuut van Rome van 2002.
Op die vraag of die regering Poetin sal arresteer, het Ramaphosa gesê die saak “onder oorweging” is. Sy partysekretaris, Fikile Mbalula, het egter gesê dat Poetin enige tyd welkom is in die land en dat die ICC net die “belange van ’n paar dien”.
Ramaphosa het vroeër vandeesmaand aangekondig dat hy ’n afvaardiging na Washington sal stuur om sy “onverbonde” standpunt oor Poetin en die situasie in die Oekraïne te verduidelik.
