Die kredietgraderingsagentskap Moody’s het sy Eskom gradering op Caa1 met ’n negatiewe vooruitsig gehandhaaf. Hulle waarsku dat die kragvoorsiener steeds in ’n benarde posisie is ondanks langdurige finansiële ondersteuning.
Eskom was ‘n groot begunstigde van staatsteun en het die afgelope drie jaar aandele-inspuitings van byna R137 miljard ontvang. Hierdie staatsaandele-inspuitings was beduidend in absolute en relatiewe terme en die primêre dryfveer agter ‘n vermindering in Eskom se skuld, het Moody’s gesê.
“Hulle kon egter nie – op hul eie – Eskom se finansiële profiel wesenlik en volhoubaar transformeer in die konteks van sy hoë skuldlas en volgehoue uitdagings vir sy bedryfsprestasie nie.
“Dit sluit in swak prestasie van die kragopwekkingsvloot soos weerspieël in gereelde beurtkrag en energiebeskikbaarheidsfaktor van onder 60% in die laaste kwartaal van 2021, hoë en stygende agterstallige skuld van munisipaliteite, en tariewe wat nie voorsiening maak vir ‘n volle verhaling van koste nie.”
Die regering is daartoe verbind om verdere ondersteuning van R88 miljard aan Eskom te verskaf oor die vier jaar tot Maart 2026. Moody’s het egter gesê dit is onseker hoeveel dit die naald vir die kragvoorsiener sal beweeg.
In werklikheid sou die regering teen 2026 R225 miljard oor sewe jaar na Eskom gevloei het, sonder enige waarborge dat Suid-Afrika se energiesituasie sou verbeter.
“Verdere aandele-inspuitings sal die maatskappy se likiditeit help en bewyse van voortgesette sterk steun van die regering, maar die positiewe impak op Eskom kan beperk word in die konteks van die jongste regulatoriese vasstelling, hoë kommoditeitsprysomgewing en ‘n risiko van ‘n verdere toename in slegte skuld van die munisipaliteite,” het Moody’s gesê.
“In hierdie verband merk Moody’s op dat ’n skuldoplossing ’n moontlikheid bly en die uitkoms van voortgesette werk kan binne hierdie boekjaar aangekondig word. Dit is egter in hierdie stadium onduidelik watter, indien enige, vorm van skuldverligting geïmplementeer gaan word.”
Ontbondeling
In ooreenstemming met die regering se padkaart vir Eskom, wat in Oktober 2019 gepubliseer is, streef Eskom na ‘n korporatiewe ontbondeling met die doel om sy aktiwiteite in drie afsonderlike maatskappye te verdeel vir transmissie, verspreiding en opwekking onder ‘n beheermaatskappy.
Die ontbondeling van die transmissiebesigheid is die eerste stap in die Padkaart, en Eskom beoog om die proses teen einde Junie te voltooi, onderhewig aan die nodige regulatoriese klaring en wetlike en kommersiële toestemming.
“Die transmissie-ontbondeling bring uitvoeringsrisiko’s mee en vereis sommige, maar nie almal nie, krediteure se toestemming gebaseer op die kontraktuele bepalings van Eskom se finansieringsooreenkomste.
“Eskom het opgemerk dat hy verbind is tot die billike behandeling van al sy krediteure, en Moody’s verstaan dat die maatskappy in gesprek is met sy finansiële krediteure en ander belanghebbendes met die oog op die implementering van die transmissie-ontbondeling.
“Hoe die kredietposisie van bestaande krediteure behoue bly, bly onseker, in die konteks van voortgesette bedryfsuitdagings en afwesigheid van ‘n plan om die maatskappy se langtermyn finansiële stabiliteit aan te spreek,” het Moody’s gesê.
