15 Maart 1961
Op 5 Oktober 1960 is ‘n referendum deur Blanke kiesers gehou om te besluit of Suid-Afrika ‘n republiek moet word. Die uitslag het getoon dat 52% ten gunste van ‘n republiek was.
In ooreenstemming met sy belofte dat die republiek binne die Britse Statebond sou bly, het dr HF Verwoerd, die Suid-Afrikaanse eerste minister, in Maart 1961 na Londen gegaan om die Konferensie van Statebondse Eerste Ministers formeel kennis te gee dat Suid-Afrika van ‘n monargie gaan verander na ‘n republiek, en om terselfdertyd toestemming te vra om binne die Britse Statebond te bly.
Hierdie versoek is sterk teengestaan deur Afrikastate, asook Indië en Kanada, nie weens die voorgestelde grondwetlike verandering nie, maar weens Suid-Afrika se beleid van apartheid. Toe dit duidelik was dat sy versoek nie toegestaan sou word nie, het Verwoerd Suid-Afrika se aansoek om lidmaatskap van die Britse Statebond “in die belang van Suid-Afrika se eer en waardigheid” teruggetrek.
Verwysings
Muller, C.F.J. (ed)(1981). Vyfhonderd jaar: ‘n geskiedenis van Suid-Afrika; 3de rev. red., Pretoria: Academica.|Continuity Africa, South Africa Becomes a Republic and Onttrek aan die Statebond, van ContinuityAfrica, [aanly
