Die ingenieursfirma Gibb het Prasa hof toe gevat oor die toekenning van twee tenders van miljoene rande.
Die Passenger Rail Association van SA se toekenning van twee groot tenders beteken dat hy meer as dubbel sal betaal as wat nodig is om twee van sy vervalle depots op te gradeer.
Dit is ‘n onnodige R346,5 miljoen vir die belastingbetaler, volgens die ingenieursfirma Gibb Woensdag in die hof. Gibb het die hooggeregshof in Johannesburg gevra om die uitvoering van die twee kontrakte dringend te stop, in afwagting van ‘n volledige bekendmaking van sy geskil met Prasa oor wie die belangrike tenders moes ontvang, wat verseker dat daar geskikte infrastruktuur is om by die nuwe treine te pas wat die agentskap gekoop het.
Maar Prasa, wat die tender aan GladAfrica Consulting Engineers toegeken het, sê Gibb is bloot ‘n “ontevrede bitter verloorder” en het geen saak nie. GladAfrica, aan die ander kant, was nie gekant teen die tydelike interdik wat Gibb versoek het nie, maar het gesê dat hy sal veg vir sy tender wanneer die saak volledig aangevoer word.
Die GladAfrica-groep is reeds opgesaal met ‘n verslag vroeër hierdie maand dat SAID op die bates van GladAfrica Management Services sal beslag lê vir R88 miljoen se onbetaalde belasting. Dit het ook ‘n kontrak van R9 miljard met Tshwane in 2019 gekanselleer nadat die ouditeur-generaal bevind het dat dit onreëlmatig was.
Wie besit GladAfrica group? Noel Mashaba.
As eienaar en stigter van GladAfrica Group het Noel Mashaba as uitvoerende hoof van die groep begin werk voordat hy voorsitter van die raad van direkteure van die GladAfrica Group was.
En wie is Noel Mashaba se broer? Herman Mashaba!
Daar word gerugte dat die stigter van ‘n nuwe politieke party, ActionSA, ongeveer $ 100 miljoen sterk staan.
Intussen onthul die hofstukke dat die twee depots uitmekaar val.
In sy antwoordverklaring het Rajendran Pillay, besturende direkteur van die tegniese dienste van GladAfrica, aspekte van die Julie-toestandbepalingsverslae uitgelig, waarin gesê word dat die Salt River-depot in Kaapstad nie meer aan die regulasies voldoen nie en “en die gebrek aan voldoende brandbestryding en brandopsporing is ‘n groot bekommernis.”
Met betrekking tot die Springfield-depot in Durban, is soortgelyke kommer geopper: gevaarlike materiaal besoedel skynbaar oppervlakwater wat dan in die stormwaterstelsel afloop, nie-nakoming van beroepsgesondheids- en veiligheidswette en “die valrisiko op talle plekke is baie hoog.”
Volgens die hofstukke sou Prasa, as die Gibb-tender aanvaar is, net minder as R238 miljoen betaal het vir die werk om die opknapping en opgradering van die twee depots te ontwerp en te beheer. Die tender van GladAfrica kos ongeveer R584,4 miljoen.
Maar Prasa het gesê Gibb kwalifiseer nie vir die werk nie, omdat dit nie aan die vereistes vir tegniese evaluering voldoen nie. By die aanbieding was dit veronderstel om verwysingsbriewe van voormalige kliënte by te voeg vir werk wat gedoen is wat die vermoë getoon het om ‘n taak van so ‘n omvang te hanteer en wat ‘die waarde en tipe werk verrig’ spesifiseer.
Alhoewel Gibb wel verwysingsbriewe aangeheg het, bevat dit nie die waarde en tipe werk nie.
Gibb het erken dat die verwysingsbriewe wat dit aangeheg het, nie die inligting bevat nie. Maar gesê dat die boddokumente as ‘n geheel die inligting bevat.
‘n Aantal van die verwysingsbriewe kom inderdaad van Prasa self, het Gibb se advokaat Richard Moultrie SC gesê, en het bygevoeg dat Prasa se benadering tot die boddokumente was om met ‘n ‘skewe oog’ na die briewe te kyk.
‘Ons word gevra om ‘n simpel speletjie te speel,’ het Moultrie gesê.
Maar advokaat vir Prasa, Kgomosoane Mathipa, het gesê die vereiste is belangrik. Die doel daarvan was om te verseker dat die inligting “onafhanklik van wat u [die bieër] sê, verskaf word; met ander woorde, van derde partye.”
Moultrie het aangevoer dat die kontrak tussen GladAfrica en Prasa, wat as gevolg van die tenders tot stand gekom het, ook onwettig was. Dit was omdat GladAfrica in sy tenders gesê het dat hy ‘n vennootskap met die Duitse onderneming Deutsche Bahn Engineering & Consulting sou hê, maar toe die tenders geteken moes word het die Duitse ingenieurs ‘wonderbaarlik’ verdwyn.
In plaas daarvan het GladAfrica vir Gibb gevra wat dit sal kos om die werk te doen, het Moultrie gesê. In beëdigde verklarings het Gibb se Sean Molloy gesê GladAfrica adverteer nou plasings met posbeskrywings wat blykbaar uit Prasa se tenderadvertensie “gesny en geplak” is.
Moultrie het gesê dat dit “absoluut onontkombaar is dat Deutsche Bahn nie meer deel hiervan is nie”, maar Prasa het kontrakte geteken wat “fundamenteel verskil van die voorgestelde bod”.
Mathipa het gesê dat die tenderproses op sy eie voorwaardes beoordeel moet word. Wat daarna gebeur het, was ‘n ‘kontraktuele kwessie’ tussen GladAfrica en Prasa, maar ‘dit maak die tenderproses nie onwettig nie.’
Mathipa het aangevoer dat omdat Gibb nie die drempel vir tegniese evaluering bereik het nie, die feit dat dit ‘n laer prys bied, nie ter sake was nie.
Hy het aan die hof gesê dat Prasa en GladAfrica “in die middel van die uitvoering” van die kontrakte was, in die derde fase van die proses, en argumenteer teen ‘n interdik in hierdie stadium. Maar Moultrie betwis dat die werklike werk reeds begin het.
Moultrie het gesê dat die rede waarom Gibb ‘n baie laer prys kon bied, was dat hy reeds die werk onder fase een en twee in 2013 gedoen het toe hy die konseptuele planne vir die opgradering van die depot onderneem het. ‘Hierdie hele ding is ons ontwerp,’ het hy gesê.
Waarnemende regter Stuart Wilson behou uitspraak voor.
