Die Rhodes-universiteit werk saam met plaaslike en buitelandse universiteite in ‘n poging om inheemse Afrikatale te laat herleef en te bewaar.
Die projek heet “Baqonde” en word befonds deur die Europese Unie. Die doel daarvan is om die gebruik van inheemse Afrikatale as onderrigmedium by hoëronderwysinstellings in SA te vergemaklik en te bevorder, en die doelstellings van die taalbeleidraamwerk vir openbare hoëronderwysinstellings te bevorder.
Die naam Baqonde staan vir “Boosting the use of African languages in education: A Qualified Organised National Development strategy for SA”.
Die letterlike betekenis van die woord is ‘laat [hulle] verstaan’ in die Nguni-tale.
SA universiteite wat by die projek betrokke is, is die Noordwes-Universiteit, die Universiteit van KwaZulu-Natal en die Universiteit van die Wes-Kaap.
Salamanca Universiteit in Spanje, Trinity College Dublin in Ierland en Universiteit van Groningen in Nederland is die drie Europese instellings wat aan die inisiatief deelneem.
Dion Nkomo, medeprofessor van die Rhodes-universiteit in Afrikatale, het gesê sedert die projek aan die begin van die jaar begin is, het hulle daarin geslaag om belangstelling van akademici vir samewerking uit te nooi.
“Ons akademici in verskillende departemente was reeds betrokke by meertalige onderrig en die ontwikkeling van hulpbronne in Afrikatale. Oor die jare heen het akademici in Afrikatale in hierdie verband met akademici saamgewerk in onder meer politiek en internasionale betrekkinge, ekonomie, drama, apteek en onderwys,” het hy gesê.
Nkomo het gesê as deel van die projek sal die Universiteit van Rhodes ‘n eenheid vir Afrika-taleontwikkeling van die Rhodes-universiteit (RUALDU) stig, wat sal bydra tot die implementering van die universiteit se taalbeleid. Hy het gesê dat opleiding van akademici en tutors in meertalige onderrigmetodes bo die agenda sal wees.
Die universiteit, het Nkomo gesê, het reeds ‘n proses begin vir die oprigting van ‘n sentrum vir veeltaligheid.
‘Die befondsers het ons toerustinglys en begroting goedgekeur. Ons is besig om die toepaslike toerusting aan te skaf wat die produksie van meertalige oudiovisuele en ondertitelde lesings en meertalige aantekeninge oor sleutellesings beskikbaar in PDF-formaat en meertalige woordelyste moontlik maak, benewens die gewone vertaling van onderrigmateriaal soos kursusopstellings , lesings en assesserings,” het Nkomo gesê.
Hoofdirekteur van universiteitsbeleid en ontwikkelingsondersteuning by die departement van hoër onderwys, Mahlubi Mabizela, het gesê: ‘Die Baqonde-projek is gestig met die doel om die gebruik van inheemse Afrikatale as onderrigmedium by instellings vir hoër onderwys in SA te vergemaklik en te bevorder, en bevorder die doelstellings van die taalbeleidraamwerk vir openbare hoëronderwysinstellings.
‘Die Baqonde-projek lei ons na die herstel van waardigheid en respek vir ons inheemse tale, en dit is prysenswaardig. Dit is baie bemoedigend en is die soort entoesiastiese reaksie wat ons hoop deur ander instellings nagevolg kan word.”
