Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) is besig om sy stelsels op te gradeer en te moderniseer om die nakoming van die land se groeiende belastingbasis makliker te vergemaklik, sê Jashwin Baijoo, regsbestuurder by Tax Consulting SA.
Vroeër vanjaar het die kommissaris van die SAID, Edward Kieswetter, die tollenaar se voorneme onthul om sy besteding aan inligting- en kommunikasietegnologie (IKT) in die boekjaar 2021/2022 met 2% te verhoog om ‘n “herskepte SARS van die toekoms” te bou.
‘In die maande wat volg op hierdie verklarings, het die SAID die behoefte aan hierdie tegnologiese opgradering bewys toe dit nie suksesvol was in die tydige migrasie van sy stelsels weg van die Adobe Flash Player-program nie.
“SARS se IKT-strukture is onder die loep geneem, en die behoefte om dit in lyn te bring met internasionale beste praktyke is meer algemeen as ooit tevore,” het Baijoo gesê.
Vanuit menslike kapitaal kan die SARS se tegnologiese gebruik, of die gebrek daaraan, toegeskryf word aan die tekort aan vaardige en ervare individue weens die massale uittog van die inkomstegesag na die private sektor of in die buiteland, het Baijoo gesê.
‘Dit is gesê dat die massa-uittog niks nuuts is nie en dit was ten minste die afgelope dekade die geval, iets wat die SAID moes hanteer het soos dit gebeur het.
‘Dit is van kardinale belang dat dit onmiddellik opgelos word, soos opgemerk is deur Kieswetter in Oktober 2020 toe die werwingskrag van die SAID die eerste keer in die kollig gebring is. Kieswetter het weereens die belangrikheid afgedwing om hierdie kritieke vakatures middel 2021 te vul.”
Hierdie aankondiging volg op swaar internasionale ondersoek na die SAID se IKT-strukture. Kieswetter het geantwoord dat die werwing van die SAID fokus op gebiede soos IT en databestuur, om nie te praat van regspesialisdienste nie.
Deur hierdie vakatures te vul, sal dit help met die opgradering van IKT-strukture en protokolle en aansluit by die SAID se visie van kunsmatige intelligensie wat hul ‘strategiese voorneme vir vrywillige nakoming’ ondersteun, het Baijoo gesê.
Die volledige implementering van die SAID se aksieplan word oor die volgende drie jaar verwag. Daar sal egter steeds gevolge wees vir belastingbetalers wat nie aan die reëls voldoen nie, op die korter termyn, het Baijoo gesê.
“In ‘n onlangse mediaverklaring het Kieswetter belastingbetalers gewaarsku dat, hoewel die SAID tans onderbeman is en hul IKT nog aan die gang is, die inkomstegesag steeds die vermoë het om nie-nakoming na te kom.
‘Hulle kan dit duur maak vir belastingbetalers wat besluit om nie hul nakomingstatus reg te stel nie, nadat dit onder hul aandag gebring is.’
Hierdie strewe na nie-nakoming beteken dat die SAID toenemend op belastingfoute sal konsentreer, wat die element van nalatigheid sal meebring om te verseker dat belastingontwykers, hetsy opsetlik of nalatig, die korrekte en eweredige sanksies in die gesig staar van die inkomstegesag.
Vir belastingbetalers wat historiese nie-nakoming wil regstel deur vrywillige bekendmaking van inligting – of om te verseker dat hul huidige nakomingsrekord onberispelik bly – is daar vanuit regsoogpunt verskillende oplossings beskikbaar, het Baijoo gesê.
‘Die mees proaktiewe manier om hierdie bekendmaking te beïnvloed, is deur ‘n aansoek om vrywillige openbaarmakingsprogram (VDP).
“Met die VDP-aansoek kan u enige versteekte bates wettig verklaar, maar nie aan die boetes onderhewig wees wat gewoonlik voortspruit uit so ‘n openbaarmaking nie.”
Baijoo het gesê dit is die ‘eerste prys’ vanuit ‘n nakomingsperspektief en moet as ‘n prioriteit beskou word vir alle belastingbetalers wat nog geen formele korrespondensie van die SAID ontvang het nie, en spesifiseer ‘n spesifieke aanspreeklikheid.
Sou die inkomstegesag hierdie openbaarmaking ontdek voordat die VDP-aansoek ingedien word, is daar nog ‘n laaste reddingsboei met ‘n Compromise of Tax Debt-aansoek, het hy gesê.
“Die kompromie is daarop gemik om belastingbetalers, individueel sowel as korporatief, te help om hul belastingaanspreeklikheid te verminder deur middel van ‘n kompromie-ooreenkoms (“die ooreenkoms”) wat met die SAID aangegaan word.
‘Die gevolg van die aangaan van die ooreenkoms is dat u belastinglas aansienlik verminder word tot ‘n bedrag wat betaalbaar is vir die belastingbetaler, wat ‘n broodnodige uitstel verleen en die belastingbetaler op die pad na herstel help.
“Sodra die ooreenkoms behoorlik uitgevoer is en die betaling betaal is soos voorgestel deur die belastingbetaler en deur die SAID se kompromiekomitee aanvaar word, word die saldo van die aanspreeklikheid wat aan die SAID verskuldig is, deur die inkomstegesag afgeskryf.”
Om jouself teen die SAID te beskerm, bly dit die beste strategie om te verseker dat dit voldoen, sê Baijoo.
‘Waar jy jou aan die verkeerde kant van die SAID bevind, is die eerste voordeel dat jy die nodige belastingadvies inwin en verseker dat jy die nodige stappe doen om jou en jou banksaldo te beskerm teen kostes vir die kleinste van foute.
As ‘n reël moet alle korrespondensie wat van die SAID ontvang word, onmiddellik deur ‘n gekwalifiseerde belastingspesialis of belastingadvokaat aangespreek word, wat belastingbetalers teen die SAID sal beskerm teen invorderingsmaatreëls.
“Omdat belastingbetalers in eie reg spesialiste is, sal hulle korrek ingelig word oor die mees geskikte oplossing om belastingnakoming te verseker.”
