Die onafhanklike politieke skrywer Ebrahim Harvey reken as hierdie anargistiese geweld nie stopgesit word nie, sal SA se demokrasie sterf.
‘Hierdie week ervaar SA waarskynlik die mees vernietigende anargistiese geweld in sy geskiedenis.
Dit blyk grootliks die gevolg te wees van die gevangenisstraf van 15 maande wat die konstitusionele hof twee weke gelede aan oudpresident Jacob Zuma opgelê is. Maar die ironie van hierdie duidelik georkestreerde en verwoestende plundering, hoofsaaklik in KwaZulu-Natal en Gauteng, is dat dit waarskynlik verbonde is aan die onwettige chaos wat verlede week in Nkandla begin het in reaksie op sy vonnisoplegging.
Na baie ure se skokkende beelde op televisie en die gepaardgaande kommentaar, het ek ‘n duidelike gebrek aan begrip gevind vir die oorsaaklike faktore wat onderliggend was aan die wydverspreide vernietiging van eiendom, plundering en geweld. Selfs tydens die ergste brutaliteit van die apartheidsera het ons nie sulke aaklige en wydverspreide plundering gesien nie.
Met ander woorde, nog nooit is wet en orde meer opvallend geskend deur massageweld wat nie bloot spontaan uitgebreek het nie, maar duidelik georkestreer is, waarskynlik deur elemente onder vurige ondersteuners van Zuma wat daarop ingestel was om dit te gebruik om sy vrylating te verseker. Maar dit is presies die punt waarop ‘n streep in die sand getrek moet word. Versuim om dit te doen en onderwerping aan sulke flagrante anargie sal die uiterste
kontraproduktiewe bewys wees, want dit sal die ergste presedent skep.
Een waar ons almal in alle opsigte van ons lewens en op elke denkbare manier die verskriklike las sal dra.
As daar een keer ‘n ongunstige presedent toegelaat word in die wet – veral in die strafreg – en veral in die geval van ‘n voormalige president, kan ‘n baie gladde afwaartse helling geskep word. Uiteindelik sal die hele stelsel van “wet en orde” waarskynlik in duie stort.
Elke onderneming wat geplunder of vernietig word, sal bydra tot die werklose bloedbad wat regoor die land sal heers.
Vandag weet almal in die swart townships van die korrupsie van die regering. Sulke kennis het waarskynlik ook die soort gewelddadige plundering wat ons hierdie week gesien het, geregverdig.
Maar as armoede fel is, word dit self die motief vir opportunistiese en dikwels spontane plundering, want dit bring geld in om gesinne te voed wat ly onder die ongekende werkloosheid en honger, veral in die armste swart gemeenskappe.
Daarbenewens ondervind hierdie townships waarskynlik die ergste krisis ooit met die ineenstorting van selfs basiese munisipale dienste as gevolg van ‘n fiskale krisis enersyds, en korrupsie en onbevoegdheid andersyds. Dit het voortgeduur selfs nadat miljoene werkgeleenthede verlore gegaan het sedert die Covid-19-pandemie in Maart 2020 begin het.
Die massiewe plundering moet egter ook gesien word binne die konteks van wydverspreide plundering deur ANC-amptenare op alle vlakke van die staat, waarvan die kennis alle uithoeke van ons samelewing bereik het.
